Lífið

Rithöfundur mættur á húsfund

Kristjana Guðbrandsdóttir skrifar
Visir/Stefán
Formaður húsfélagsins er fyrsta skáldsaga Friðgeirs Einarssonar sem hlaut mikið lof fyrir smásagnasafn sitt á síðasta ári: Takk fyrir að láta mig vita. Skáldsagan fjallar um mann sem flytur í blokkaríbúð systur sinnar á meðan hann kemur undir sig fótunum. Þetta átti að vera tímabundin ráðstöfun, en fyrr en varir er húsfélagið lent á hans herðum.

Blaðamaður tók Friðgeir spjalli á göngu í miðborginni.

Er bókin kómedía eða kannski harmleikur? „Eiginlega bæði, eins og lífið er kannski. Ég held það fari eftir því hvernig þú ferð fram úr á morgnana hvort þér finnst þetta fyndið eða sorglegt. Mér finnst þetta vera bæði fyndin og sorgleg saga. Hún fjallar um mann sem ætlar sér kannski ekki margt þegar sagan byrjar en svo endar hann í þessu hlutverki og verður formaður húsfélagsins. Sagan fjallar um það hvernig lífið gleypir mann.“

Þótt þetta sé þín fyrsta skáldsaga, þá er þetta engin frumraun? „Nei, ég gaf út smásagnasafn í fyrra en svo hef ég starfað í leiklist í meira en áratug. Í sjálfstæðu senunni, í leikhópnum Kriðpleir síðustu fimm ár.“

Um vinnuferlið segist Friðgeir rýna vel í textann. Skrifa hluta sögunnar aftur og aftur þar til hann er ánægður með þá.

„Sjálfshatrið er eitt af atvinnutækjunum. Allavega fyrir mig, ég skrifa hlutina aftur og aftur. Ég hef lært að meta þennan eiginleika í seinni tíð. Ég sé það stundum á verkum listamanna þegar þeir hafa hlíft sér. Sérhlífni á það til að skemma verk sem annars hefðu kannski orðið góð.“

Segirðu þá upphátt „Nei, þessi þarf að leggjast í meira hatur“? „Já, þessi manneskja þarf að hata sig meira. Það er hollt í hófi að hata sjálfan sig.“

Nú áttu eftir þig tvö útgefin verk, eru ritstörfin að fanga þig? Er þetta eins og að verða formaður húsfélags? Nema í bókmenntaheimi? „Tja, ég er allavega mættur á húsfundinn. Nei, þetta er betra líf en það. Þetta er eitthvað sem ég hef mikla löngun til að gera. Ég barma mér yfir öðrum hlutum, svo sem að vera fastur í umferð, leita að tilboðsvörum í Krónunni, gera skattskýrslur. En ég hef aldrei sinnt formennsku í húsfélagi reyndar.“

Er þetta að einhverju leyti ádeila á það hvernig við lifum lífinu? „Ekki beinlínis. Ég er að minnsta kosti ekki að gagnrýna lög um fjöleignarhús. Það búa frekar að baki hugleiðingar um það hvernig lífið er. Fólk leitast við að komast í draumafríið, finna draumastarfið og draumaíbúðina. Lífið á að vera ævintýri en svo er meginþorri þess sem við gerum frekar leiðinlegt, jafnvel óbærilegt.“

Þú varst fenginn til að gefa nemendum í Listaháskólanum góð ráð við skólasetninguna í haust. Þú gerðir það og það sló í gegn á samfélagsmiðlum. Varstu að tala til sjálfs þín þegar þú varst yngri? „Það eru margir ólíkir einstaklingar í listaháskólanum og mér fannst ég ekki geta gefið eitthvert eitt ráð. Ég gaf því nokkuð mörg.“

Þau voru hundrað!? „Já, ég tíndi saman hundrað atriði, stór og lítil. En öll sæmilega mikilvæg. Það er náttúrulega ekki hægt að kenna allt í Listaháskólanum. Mér flaug það í hug þegar ég var að taka ráðin saman. Ég var á sýningarferðalaginu og týndi brottfararspjaldinu sem var nauðsynlegt að skila inn upp á einhverja fjármögnun að gera. Þetta eru bæði praktísk atriði og ljóðrænni atriði. Ég var nú bara að taka þátt í kvikmynduðu verkefni í gær þar sem eitt ráðanna sem ég lagði til átti við. Fólk var orðið svangt á tökustað. Fólk verður pirrað þegar það er svangt, mjög einfalt atriði sem margir gleyma nú samt.“

Í öðru ráði tekur þú einmitt fram að þegar það eru hafðar til veitingar á tökustað hafi ekki allir smekk fyrir majónessalötum úr Bónus? „Já, heldur betur og það er byggt á sannsögulegum atburðum. Það eru alls ekki allir sem hafa smekk fyrir majónessalati úr Bónus, sér í lagi ekki þegar fólk er að vinna frítt.“

En hvað er svona uppáhaldsráðið þitt til nemenda á þessum lista? „Ég nefni það að listamenn séu yfirhöfuð ekki letingjar. Það er útbreidd mýta sem er fjarri sanni. Það eru alveg jafnmargir latir í stétt listamanna og öðrum stéttum. Svo finnst mér líka mýtan um að listamenn þurfi alltaf að vera fullir og dópaðir alveg jafn lífseig. Það hentar alls ekki öllum, þó það henti einhverjum.“

Hollráð Friðgeirs

Á skólasetningu Listaháskólans í haust gaf Friðgeir nemendum ráð. Hann tiltók 100 atriði sem gætu nýst þeim. Hér eru nokkur þeirra:

l Ef maður er stjórnandi í verkefni er sniðugt að gefa fólki pásur með reglulegu millibili, manni hættir til að gleyma sér af því að það er svo gaman að stjórna.

l Fagmennska er ofmetin, en nauðsynleg upp að vissu marki.

l Það þýðir ekkert að óska sér að eitthvað sé gott, maður verður bara að vinna í því þangað til það er orðið gott. l Það er í alvöru hægt að vinna of mikið. l Það er hægt að undirbúa sig of mikið.

l Það er samt miklu algengara að fólk undirbúi sig of lítið.

l Þegar maður er að lesa upp les maður eiginlega alltaf allt of hratt. Maður heldur að öllum þyki það sem maður er að segja svo leiðinlegt.

l Stundum eru áhorfendur með fýlusvip þó að þeim þyki gaman.

l Frestun er alvöru vandamál. Það er ekki til nein töfralausn á því.

l Að koma skakkt að hlutunum er yfirleitt áhugaverðara en að koma beint að þeim.

l Það getur verið að ég þekki einhverja lata listamenn en þau eru ekki löt af því að þau eru listamenn.

l Þegar maður er að biðja fólk um að gera eitthvað ókeypis eða fyrir lítinn pening er sniðugt að bjóða upp á eitthvað að borða.

l Þegar maður er að gera kvikmyndað verkefni er nauðsynlegt að hafa mat á tökustað.

l Þegar maður er að bjóða fólki upp á eitthvað að borða er ekki sniðugt að kaupa það ódýrasta í Bónus. Mörgum finnst Bónus samlokubrauð og Bónus majónessalat ógeðslegt.

l Stundum er skýrara að senda ímeil í staðinn fyrir að halda fund.

l Stundum er skýrara að senda ímeil í staðinn fyrir að gera listaverk.

l List sem er gerð sérstaklega til að vera pólitísk list er oftast frekar fyrirsjáanleg og væmin. Maður verður að passa sig.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×